विराटचोकः नेपाल राष्ट्र बैंकले मंगलबार वित्तीय चेतनाका लागि एउटा सूचना सार्वजनिक गर्दै भारुसँग सम्बन्धित व्यवस्थाहरुबारे अवगत गराउँदै भारु १ सय रुपैयाँभन्दा ठूला नोट नेपालमा नचल्ने जनाएको छ ।

त्यस्ता नोट साथमा राख्न, ओसरपसार गर्न र कारोबार गर्न प्रतिबन्ध लगाइएको हो । भारतबाट नेपाल आउँदा वा नेपालबाट भारत जाँदा अमेरिकी डलर ५ हजारबराबरको भारतीय रुपैयाँको १०० वा सोभन्दा कम दरका नोट मात्र ल्याउन वा लैजान सकिन्छ सकिने र सोभन्दा बढी रकम भन्सारमा घोषणा गर्नुपर्ने व्यवस्था राष्ट्र बैंकले गरेको छ ।

भारत भ्रमणका लागि नगद भारु २५ हजारसम्म र औषधोपचारका लागि नगद भारु ५० हजारसम्मको सटही सुविधा बैंक तथा वित्तीय संस्थाबाट नै प्राप्त गर्न सकिने व्यवस्था केन्द्रीय बैंकले गरेको छ । भारत भ्रमणमा जाने नेपाली नागरिकले भारु २५ हजारसम्मको यस्तो सटही सुविधा मनिचेन्जरबाट पनि लिन सक्ने व्यवस्था गरिएको छ ।

तर, कारोबारका अन्य माध्यम जस्तै ड्राफ्ट, टीटी, कार्डमार्फत अस्पतालको भुक्तानी आदिमा भने यो सीमा लागू नहुने राष्ट्र बैंकले जनाएको छ ।

विराटचोकः आज सुन र चाँदी दुवैको भाउ घटेको छ । सुनको भाउ तोलामा ४ सय रुपैयाँ र चाँदीको भाउ तोलामा ३० रुपैयाँ घटेको हो ।

नेपाल सुनचाँदी व्यवसायी महासंघका अनुसार आज छापावाल सुनको भाउ प्रति तोला १ लाख ११ हजार ८ सय रुपैयाँ निर्धारण भएको छ । तेजाबी सुनको भाउ प्रति तोला १ लाख ११ हजार २ सय ५० रुपैयाँ र चाँदीको भाउ प्रति तोला १ हजार ४ सय रुपैयाँ निर्धारण भएको छ ।

हिजो सुन र चाँदी दुवैको भाउ स्थिर रहेको थियो ।

काठमाडौंः कुनै पनि कम्पनी खोल्दा कबुल गरेको शेयरबापतको रकम भुक्तानी गरेको प्रमाणित भएपछि मात्रै शेयर लगत तथा चुक्ता प्रमाण पाइने भएको छ । कम्पनी रजिष्ट्रारको कार्यालयले कम्पनीको सेयर बाँडफाँड, किनबेच, लगत, चुक्ता पूँजी व्यवस्थापनमा एक दर्जनभन्दा बढी संशोधन गर्दै सो व्यवस्था गरेको हो ।

व्यक्तिको हैसियतभन्दा पनि बढी पूँजीको कम्पनी खोल्ने वा नक्कली कम्पनी खोल्ने प्रवृत्तिलाई निरुत्साहित गर्न कम्पनी रजिष्ट्रारको कार्यालयले कम्पनी खोल्दा पारदर्शी र बैकिङ प्रणालीमा आधारित बनाउन खोजेको कम्पनी रजिष्ट्रारको कार्यालय जनाएको छ ।

कम्पनीको चुक्ता पूँजी भुक्तानी गरेको प्रमाणस्वरुप बैकिङ प्रणालीमार्फत् नै चुक्ता गर्नुपर्ने कम्पनी रजिष्ट्रार कार्यालयले प्रकाशित गरेको सूचनामा उल्लेख छ । कम्पनी रजिष्ट्रार कार्यालयका अनुसार प्राकृतिक व्यक्तिले १० लाख रुपैयाँभन्दा कम मूल्यको शेयर खरीद बिक्री गर्दा नगदै कारोबार गर्न सकिने छ भने बैंक स्टेटमेन्ट नभएको खण्डमा पनि अभिलेख स्वीकार गर्न सकिनेछ । नेपाल राष्ट्र बैंकले नै १० लाखभन्दा तलको कारोबार नगदै कारोबार गर्न सकिने व्यवस्थालाई नै रजिष्ट्रार कार्यालयले समेत अवलम्बन गरेको देखिन्छ । १० भन्दा माथिको कारोबारमा भने अनिवार्य रुपमा बैंक स्टेटमेन्टलाई प्रमाणको रुपमा पेश गर्नुपर्नेछ ।

१० भदौमा बसेको कम्पनीको बैठकले कम्पनी ऐन २०६३ को दफा १६ तथा दफा १७८ ले दिएको अधिकार प्रयोग गरी यस्तो संशोधन गरेको हो । नयाँ व्यवस्थाअनुसार अब शेयरधनीले कम्पनीलाई शेयर बापतको चुक्ता रकम दाखिला गर्दा कम्पनीको खातामा बैंकिङ प्रणालीमार्फत् चुक्ता भुक्तानी गर्नुपर्ने व्यवस्था गरेको हो ।

रजिष्ट्रार कार्यालयका अनुसार १८ भदौ २०८० पछि स्थापना भएका कम्पनीहरुले प्रथम वार्षिक साधारण सभा गर्नुअगाडि नै अनिवार्य रुपमा शेयर बाँडफाँट गरी कबुल गरेको शेयर रकमको पूरा वा आंशिक रुपम चुक्ता गरी शेयर लगत अभिलेख गराउनुपर्ने व्यवस्था गरिएको हो । यसरी शेयर लगत प्रमाणित गरेर लगेपछि मात्र कम्पनीको अध्यावधिक लगायतका काम कारबाही गर्न पाइने व्यवस्था गरिएको छ ।

कार्यालयको नयाँ संशोधनले नक्कली कम्पनी दर्तामा कमी आउने विश्वास गरेको बताइएको छ ।