विचार
के हो गणतन्त्र ?

‘धेरै वर्ष अगाडिदेखि राजाले मात्रै एकोहोरो राज गरे हामीमाथि । राजतन्त्र रहुञ्जेल हामी जनता सधैँ भोका, नाङ्गा रहिरहन्छौँ । जबसम्म राजा फ्याँकिदैन तबसम्म हामी जनता सधैँ गरिबीकै रेखामुनि पिल्सिरहने छौँ । अब यो राजतन्त्र नै देश बाट सधैँको लागि हटाएर जनताको अधिकारको तन्त्र गणतन्त्र ल्याउनैपर्छ…’ भन्दै झुटो अफवाह फैलाएका अहिलेका कयौ छोटे राजाहरुको कुरालाई विश्वास गरेर केही वर्ष अगाडि नै राजतन्त्र हटाएर गणतन्त्र ल्यायौँ । तर हामी जनताले अहिलेको गणतान्त्रिक देशबाट खोइ कुन किसिमको गणतन्त्रको महसुस गर्न पाइयो र ?
हिजोका दिनमा नारायणहिटीमा राजा रहँदा पनि हामीलाई उस्तै नै थियो । अनि आजको दिनमा शीतल निवासमा राष्ट्रपति रहनुमा केही फरक छ र ? जुनसुकै पनि बेला बाटोमा त्यही साइरनका साथ अघिपछि चम्किला गाडीहमा प्रहरी, सेनाका साथ तामझाम उस्तै छैन र ?
पहिले बाइसी, चौबिसी राज्य थिए अनि ती अलगअलग राज्यमा अलगअलग राजाहरुले शासन गर्दथे भनेर पढिएको थियो । अनि ती सबै राज्यहरुलाई पृथ्वीनारायण शाह नाम गरेका साहसी राजाले एकीकृत गरी एउटै राज्य बनाएको रे, जुन चाहिँ नेपाल रे । अनि आज त्यही एउटा नेपाललाई फेरि टुक्र्याएर सात राज्य बनाएनन त ? हरेक राज्य अनि हरेक गाउँगाउँमा पिर्के सलामी रे । अनि अहिले पनि चम्किला गाडीमा सवार भई अघि र पछि प्रहरी र सेना कुदिरहेका छैनन् र ?
आफ्नै नेताले मात्रै गणतन्त्र ल्याए झैँ गर्नेहरुलाई चाहिँ पक्कै यसले राम्रो फाइदा गरेको छ । अझै पनि हामीजस्तो साधारण जनताले कहीँ कतै कुनै जागिर गर्नुपर्यो भने फलानो र तिनालुको खुट्टैसम्म नि समाउनुपर्ने हुन्छ । अनि जसको धेरै मुख भयो त्यो छानिन्छ । जसको बोल्दिने कोही हुँदैन ऊ फालिन्छ । यही हो त गणतन्त्र ?
कुनै छोरी चेली एक्लै स्कुल होस् वा कलेज वा आफ्नो व्यक्तिगत कामले एक्लै कतै जानुपर्यो भने त्यो छोरी सकुशल घर फर्किन्छे कि फर्किन्नँ भन्ने त्रास भई नै रहन्छ हरेक आमाबाबुलाई । कुनै चेली बीच बाटोमा बलात्कृत हुन्छे अनि उसको त्यहीँ हत्या पनि हुन्छ । तर सरकार त्यसको तमासा हेरेर बस्छ । अझ माथिबाट उर्दी जारी हुन्छ, ‘अरु देशमा हेरी हाम्रो देशमा बलात्कार र हत्याको घटना एकदम न्यून छ ।’ यही हो त गणतन्त्र ?
कुन कुराको मागमा टायर बालेर विरोध गरिएको हो भन्ने कुरा त्यो बाटोमा टायर बाल्नेलाई नै थाहा हुदैन । तर ऊ लागिपरेर विरोध जनाइरहेको हुन्छ । आफ्नै कामले कोही मान्छे बाटोमा आफ्नो साइकल, मोटरसाइकल लिएर हिँडिरहेको छ भने बिनाकारण उसको सवारी साधन नै जलाइन्छ । यही हो त गणतन्त्र ?
राजतन्त्र रहुञ्जेल हामी कहिल्यै नि माथि उठ्न सकेनौँ भन्ने ए देशका धमिरा हो अनि तिमीहरुले चाहिँ खोइ कसलाई माथि उठायौ त ? के तिम्रा अघिपछि गरेर हिँड्ने दुई चार जनाको सात पुस्तेलाई मात्रै हेरेर हुन्छ र ? अरु कोही जनता नै छैनन् र यो देशमा ?
थोरै ज्वरो आएजस्तो मात्रै भयो भने पनि उपचार गर्नको लागि तिमीहरु आफ्नै देशमा उपचार नगरेर सबैभन्दा राम्रो र महङ्गो देश छानेर जान्छौ, त्यो पनि आफ्नै देशको सम्पति प्रयोग गरेर । अनि जनता बिरामी हुँदा भन्ने गर्छौ सरकारले हेर्न सक्दैन । गरिब जनताको भोट पाएर ठूलो भएको नेता साधारण बिरामी हुँदा पनि देशको कयौ सम्पत्ति लुटिरहेको हुन्छ अनि त्यही भोट दिने गरिब जनता बिरामी हुँदा सामान्य अस्पतालमा पनि उपचार हुन नपाइ यता र उता भाँैतारिएर मर्छ । यही हो त गणतन्त्र ?
गाउँ बनाउँछु, देशै बनाउँछु भन्ने त्यो गाउँको नेता हिजो भोट माग्न आउँदा उसलाई कुन माटो, कुन हिलो थाहा हुँदैन थियो । सबै सरह हिँड्ने गथ्र्याे । जब उसले जितेर गयो अनि कहिलेकाहीँ त्यही गाउँमा आउनुपर्दा अब उसको जुत्ता र लुगामा थोरै नि माटो लाग्छ कि भनेर गाडी बाट ओर्लिएसँगै रातो कार्पेट बिछ्याउनु पर्ने भएको छ । अनि ऊ उभिने ठाउँमा रातै पिर्का हुन्छ । यही हो त गणतन्त्र ?
कृषिप्रधान देश भन्दै सदनमा भाषण छाँट्ने ए छोटे राजाहरु हो कृषकको लागि बिउबिजन अनि मल प्रदान गर्नुपर्छ भन्ने हेक्का छैन है ? कृषकको लागि बिउबिजन अनि मल दिन नसक्ने सरकारले सर्प पाल्नेलाई चाहिँ ७० करोड दिन सक्छ त ? यही हो त गणतन्त्र ?
जनता भोकभोकै सडकमै मर्न लागिसके । कसैले दया गरेर एक छाक खुवाएको छ भने यो कामले अहिलेको सरकारलाई लाज भयो रे । अनि त्यो ७० करोड कुम्ल्याएको टेप रेकर्ड बाहिर आउँदा चाहिँ लाज भन्ने शब्द कता लुकेको थियो नि ? सारा जनतालाई झुक्याएर सम्पत्ति कमाउने खेल मात्रै हो त ? यही हो त गणतन्त्र ?
जनताबाट अस्वीकार भई चुनावमा हारेको मान्छेलाई मन्त्री बनाउन अलग्गै कानुन भएको अनि जनताले रुचाएको मान्छेलाई चाहिँ पुनः नियुक्ति गर्नको लागि कानुन नै नभएको रे । के यही हो त गणतन्त्र ?
म राजावादी होइन । न त म अहिलेको गणतन्त्रको समर्थक नै हो । साँच्चै भन्नुपर्दा मैले त अझैसम्म गणतन्त्र भनेको के हो बुझ्न सकेको नि छैन । गणतन्त्रमा त सबै जनतालाई बराबर रुपमा हेरिन्न र ? तर खोइ त त्यो ?
आखिर के हो त गणतन्त्र ?
Banner
घट्यो अधिकांश विदेशी मुद्राको विनिमय दर

विराटचोकः आज विदेशी मुद्राको विनिमय दर अस्थिर रहेको छ ।
क्यानेडियन डलर, सिंगापुर डलर, साउथ कोरियन वन र स्वीडिस क्रोनरको विनिमय दर बढेको छ ।
अस्ट्रेलियन डलर र हङकङ डलरको विनिमय दर स्थिर छ ।
बाँकी सबै विदेशी मुद्राको विनिमय दर घटेकोे छ ।
नेपाल राष्ट्र बैंकका अनुसार यस्तो छ आज माघ १३ गतेका लागि निर्धारण भएको विदेशी मुद्राको विनिमय दरः
Banner
३३९ जना थपिए संक्रमित, ४०१ जना निको

विराटचोकः आज प्रदेशमा ३ सय ३९ जना कोरोना संक्रमित थपिएका छन् । योसँगै संक्रमितको संख्या २ लाख ६९ हजार ७ सय ८९ जना पुगेको छ । थप ४ सय १ जना निको भएसँगै निको हुनेको संख्या २ लाख ६४ हजार ५ सय ३८ जना पुगेको छ ।
स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयका अनुसार ३ हजार २ सय ४० जना आइसोलेसनमा रहेका छन् । संक्रमितमध्ये २ हजार ११ जनाको ज्यान गएको छ । हालसम्म २० लाख ४८ हजार १ सय १३ स्वाबको पीसीआर परीक्षण गरिएको छ ।
Banner
प्रदेशमा आइसोलेसनमा रहनेको संख्या ८१ जनामात्रै

विराटचोकः प्रदेशमा कोरोना संक्रमणको दर घट्दै जाँदा आइसोलेसनमा रहनेको संख्या ८१ जना मात्रै रहेको छ । हिजो ८६ जना आइसोलेसनमा थिए । आज थप ७ जनामा संक्रमण पुष्टि हुँदा पनि आइसोलेसनमा रहनेको संख्या भने घटेको छ ।
सामाजिक विकास मन्त्रालयका अनुसार आज ७ जना संक्रमित थपिएसँगै प्रदेशमा कोरोना संक्रमितको संख्या ३० हजार १ सय २८ जना पुुगेको छ । २९ हजार ५ सय ८२ जना निको भएका छन् भने ४ सय ६५ जनाको संक्रमणका कारण ज्यान गएको छ ।
आज सुनसरीको धरानमा २ जनामा संक्रमण पुष्टि भएको छ । त्यस्तै, झापाको भद्रपुर, मेचीनगर, इलामको माइ, धनकुटाको धनकुटा नगरपालिका र प्रदेश बाहिरका १ जनामा संक्रमण पुष्टि भएको हो ।
-
अर्थ1 year ago
समाचारमार्फत् आफ्नो चरित्रहत्या गरिएको भन्दै कानेपोखरीका युवा व्यवसायीले गरे पत्रकार सम्मेलन
-
खेलकुद1 year ago
रंगशालाको अवलोकन
-
अर्थ9 months ago
गोर्खा डिपाटमेन्ट स्टोर विराटचोकलाई ५० हजार जरिवाना
-
मुख्य1 year ago
सुन्दरहरैंचामा चोरले बोरामा हालेर लादैं गरेको बच्चालाई आमाले खोस्न सफल
-
मुख्य1 year ago
पुस १० गते खण्डग्रास सूर्यग्रहण लाग्ने भएकाले मोरङका संस्थागत विद्यालय बिदा
-
प्रदेश नं. १11 months ago
गोठगाउँमा पूर्वाञ्चल विश्वविद्यालय सर्ने, गोठगाउँमा आज साँझ दीप प्रज्वलन गरिने
-
कला / साहित्य1 year ago
खोटाङ सेवा समाजद्वारा ‘नागरिक सम्मान’ र ‘खोटाङ प्रतिभा पुरस्कार’ प्रदान
-
मुख्य1 year ago
जित्ने स्वास्थ्य मन्त्री, हार्ने मेडिकल कलेज सञ्चालक
You must be logged in to post a comment Login