विराटचोकः  ऊर्जा, जलस्रोत तथा सिँचाइ मन्त्रालय मातहतमा रहेको जल तथा मौसम विज्ञान विभाग वर्षा मापक केन्द्र मोरङको सुन्दरहरैंचामा स्थापना भएको ६९ वर्ष पुगेको छ । बर्खाको समयमा विशेष गरी वर्षात् हँुदा पानीको मात्रा मापन गरेर जनतालाई सूचना दिने गरी सो केन्द्र स्थापना भएको हो ।

हरेक दिन बिहान ८ः४० बजे वर्षात्को अवस्था मापन गरेर काठमाडौँमा पठाइने गरेको छ । केही वर्ष यता भने क्षेत्रीय कार्यालय धरान सुनसरीमा जानकारी गराउने गरेको त्यहाँ कार्यरत लक्ष्मीकुमार मास्केले बताए । २०२० सालदेखि निरन्तर काम गर्दै आएका मास्के ८५ वर्षका भइसकेका छन् ।

भारत सरकारले २०१० सालमा यो केन्द्र राखेको थियो । पछि २०२४ सालमा नेपाल सरकारले केन्द्र खोलेपछि भारतले आफ्नो केन्द्र यहाँबाट हटाएको मास्के बताउँछन् । त्यो समयमा भारतले मासिक २० रुपैयाँमा काम लगाएको थियो । नेपालले सो केन्द्र खोलेपछि भारतले दिने तलब दिन्छु भनेपछि धेरै वर्ष मासिक २० रुपैयाँमा काम गरेको उनले बताए । अहिले उनी महिनाको ६ हजार रुपैयाँ बुझ्छन् ।

मास्के हुलाकबाट भारतलाई दिल्लीमा महिना दिनमा सूचना पठाएको अनुभव पनि सुनाउँछन् । पानीको सबैभन्दा धेरै मापन गत वर्ष कात्तिकमा मापन गरिएको उनले बताए । हरैँचाको हात्तीसारको करीव ३ कट्ठा जग्गा कम्पाउण्ड गरेर राखिएको छ । अहिले यहाँ एउटा भवन निर्माण गरी मास्के परिवार नै बस्दै आएको छ । ज्यालादारीमा दैनिक २ सयको दरले काम गर्दै आएका मास्के अहिले महँगीले बाँच्न समेत नसकिने अवस्था आएको बताउँछन् ।

यहाँ मानव सञ्चालित र स्वचालित यन्त्र जडान गरिएको छ ।