इटहरीः संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्रात्मक संविधान २०७२ लागू भएपछिको दोस्रो आम निर्वाचनको संघारमा छ नेपाल । नेपालमा पहिलो संसदीय निर्वाचन भएको ६४ वर्षपछि यो चुनाव हुँदैछ । यो सामग्रीमा नेपालको ६४ वर्ष अगाडिको पहिलो संसदीय चुनावको चर्चा गरिएको छ ।

नेपालको पहिलो संसदीय निर्वाचन ४५ दिन समय लगाएर २०१५ फागुन ७ मा शुरु भएको थियो । प्रजातन्त्र स्थापनाको आठौं वर्षगाँठको अवसरमा चुनाव भएको थियो । १०९ क्षेत्रको लागि भएको प्रत्यक्ष चुनावमा सात सय बढी उम्मेदवारहरु थिए । निर्वाचनमा २१ वर्षमाथिका मतदाताले भोट हाल्ने व्यवस्था गरिएको थियो ।

निर्वाचन आयोगको प्रकाशन ‘नेपालको निर्वाचन इतिहास’का अनुसार पहिलो आम निर्वाचनमा ४२ लाख ४६ हजार ४ सय ६८ मतदाता अर्थात् ४२.१८ प्रतिशत मतदाताले मत खसालेका थिए । मत परिणामको अन्तिम नतिजा २०१६ वैशाख २८ गते प्रकाशन गरिएको थियो । निर्वाचन आयोगको तथ्याङ्कअनुसार मतगणनाको पहिलो परिणाम क्षेत्र नम्बर ९२ (गुल्मी मध्यपूर्व)को आएको थियो । सबैभन्दा ढिलो क्षेत्र नम्बर ८७ (बाग्लुङ उत्तर क्षेत्र)को परिणाम आएको थियो ।

सबैभन्दा कम मत खसेको क्षेत्र नम्बर ६७ (बैतडी पूर्वदक्षिण) थियो । जहाँ २३ हजार ४ सय ६७ मत खसेको थियो । यस्तै सबैभन्दा धेरै क्षेत्र नम्बर १ काठमाडौं मत खसेको थियो । जहाँ २७ हजार ३ सय ९४ मत खसेको थियो ।

अहिले जस्तो जिल्लागत १, २, ३ नगरेर देशभर क्रमशः क्षेत्र सङ्ख्या राख्ने प्रथम आम निर्वाचनको रोचक पक्ष थियो ।
पहिलो आम निर्वाचनमा चुनावी सरकार प्रमुख सुवर्णशमशेर म्यान अफ दि इलेक्सन भएका थिए । उनले तीन क्षेत्रमा चुनाव जितेका थिए । उनले क्षेत्र नम्बर ५२ (बारा मध्य उत्तर), क्षेत्र नम्बर ५३ (बारा पर्सा पूर्वान्त) र क्षेत्र नम्बर ९१ (गुल्मी दक्षिण–पश्चिम)मा जितेका थिए । गुल्मीमा त पाइलै नटेकी चुनाव जितेका थिए सुवर्णले ।

सुवर्णले क्षेत्र नम्बर ५३ लिएर दुई क्षेत्र छोडेका थिए । जसमा क्षेत्र नम्बर ५२ मा भएको उपनिर्वाचनमा राष्ट्रिय गोरखा परिषदका मनमोहन मिश्रले जितेका थिए । क्षेत्र नम्बर ९१ मा कांग्रेसकै पुष्करनाथ पोखरेल उपनिर्वाचनमा विजयी भएका थिए ।

यस्तै दुई क्षेत्रबाट जित्ने अर्का उम्मेदवार थिए नेपाली कांग्रेसकै नेता शिवनाथ पन्त । उनले क्षेत्र नम्बर ७० (थलरा डोटी उत्तर)मा र क्षेत्र नम्बर ७१ (डोटी दक्षिण)मा जितेका थिए । उपनिर्वाचनमा पन्तले डा. केआई सिंहलाई हराएको क्षेत्र नम्बर ७१ लिएर ७० छोडेका थिए । उपनिर्वाचनमा नेपाली कांग्रेसकै नवराज जोशी निर्विरोध निर्वाचित भएका थिए ।

२०१५ को आम निर्वाचनको परिणामअनुसार रुख चुनाव चिन्ह भएको नेपाली कांग्रेसले एक्लै दुईतिहाइ अर्थात ७४ सिट ल्याएको थियो । झुपडी चुनाव चिन्ह भएको राष्ट्रिय गोरखा परिषदले १९ सिट ल्याएर प्रमुख प्रतिपक्षी दल बनेको थियो । पाँच सिट जितेर तेस्रो स्थानमा आएको संयुक्त प्रजातन्त्र पार्टीको चुनाव चिन्ह धानको बाला थियो ।

यस्तै चार सिट जितेर चौथो स्थानमा आएको नेपाल कम्युनिष्ट पार्टीको चुनाव चिन्ह तीन घोगा मकै र हँसिया थियो । नेपाल प्रजा परिषदको भद्रकाली मिश्र गुटको चुनाव चिन्ह हलोले दुई सिट जितेको थियो । प्रजा परिषद्कै धानको डालो चुनाव चिन्हबाट चुनाव लडेको टंकप्रसाद आचार्य गुटले एक सिट जितेको थियो । चुनावमा चार स्वतन्त्र उम्मेदवारसमेत विजयी भएका थिए । – नेपाल प्रेसबाट