विराटनगरः खाद्य प्रविधि तथा गुण नियन्त्रण कार्यालय, विराटनगरको प्रयोगशालालाई अन्तरराष्ट्रिय प्रयोगशाला प्रत्यायन मान्यता दिलाउन नेतृत्व गरेको भन्दै खाद्य प्रविधि तथा गुण नियन्त्रण कार्यालय, विराटनगरका कार्यालय प्रमुख राजकुमार रिजाल सम्मानित भएका छन् ।

प्रयोगशालालाई आईएसओ १७०२५ः२०१७ को मान्यता दिलाउन भूमिका खेलेको भन्दै रिजालसँगै खाद्य प्रविधि तथा गुण नियन्त्रण विभागका उप–महानिर्देशक तथा राष्ट्रिय खाद्य तथा दाना रिफरेन्स प्रयोगशालाका प्रमुख शैलेशकुमार झालाई पनि सम्मान गरिएको छ ।

विश्व खाद्य स्वच्छता दिवसका अवसरमा आयोजित कार्यक्रममा कृषि तथा पशुपन्छी विकासमन्त्री डा. वेदुराम भुसालले रिजाल र झालाई सम्मान गरेका हुन् । जुन ७ लाई विश्व खाद्य स्वच्छता दिवसको रुपमा मनाउने गरिन्छ । यस वर्ष नेपालमा ‘खाद्य पदार्थमा मापदण्ड, जीवन रक्षाको आधारस्तम्भ’ नाराका साथ सो दिवस मनाइएको छ ।

के हो प्रयोगशाला एक्रीडीटेशन ?
कुनै पनि प्रयोगशालाले खाद्यवस्तु परीक्षण र क्यालिब्रेसन गर्नको लागि योग्य, सक्षम र अन्तरराष्ट्रिय मापदण्डको पालना गरेको प्रमाणित गर्ने औपचारिक मान्यता हो प्रयोगशाला एक्रीडीटेशन । प्रयोगशालाले दाबी गरेबमोजिम सक्षम रहेको नरहेको भनी आइएसओ १७०२५ः२०१७ को मानक अनुसार जाँच गरिन्छ । प्रयोगशाला एक्रीडीटेशन भएपछि सामान्यत संसारभर सो प्रयोगशालाबाट जारी गरिएको विश्लेषण प्रतिवेदनलाई मान्यता दिइन्छ । नेपालमा प्रयोगशाला एक्रीडीटेशनको अडिट भारतको नेशनल एक्रिडिटेसन बोर्ड फर टेस्टिङ एण्ड क्यालिब्रेसन ल्याब्रोटोरिज (एनएबीएल) ले गरेको हो ।

२०२२ डिसेम्बर ३१ मा एनएबीएलले विराटनगर प्रयोगशालालाई उक्त प्रमाणपत्र प्रदान गरेको हो । प्रयोगशालाका क्वालिटी म्यानेजर निरत कटुवालका अनुसार प्रयोगशालाले ७ वटा खाद्यवस्तुका विभिन्न २३ वटा पारामिटरका लागि अन्तरराष्ट्रिय मान्यता पाएको र आगामी वर्ष अन्य पारामिटरमा पनि मान्यता थप्ने गृहकार्य भइरहेको छ ।

हाल प्रयोगशालाले चिया तथा कफी, मसला, खाद्यान्न÷दलहन पदार्थ, मह, फलफूल तथा सागपात, तेल तथा घिउ र दूध तथा दुग्ध पदार्थका विभिन्न २३ वटा पारामिटरमा मान्यता पाएको हो । यसअघि सन् २०१२ देखि खाद्य प्रविधि तथा गुण नियन्त्रण विभागको प्रयोगशाला (हाल राष्ट्रिय खाद्य तथा दाना रिफरेन्स प्रयोगशाला) ले एक्रिड़ीटेशन प्राप्त गरेको छ ।

खाद्य प्रविधि तथा गुण नियन्त्रण कार्यालय विराटनगरका प्रमुख राजकुमार रिजालले हाललाई कोशी प्रदेशका निर्यातयोग्य खाद्यवस्तुमा केन्द्रित गरेर एक्रीडिटेशनको लागि प्राप्त गरिएको र कोशी प्रदेशका उद्योगबाट निर्यात प्रोत्साहन हुने विश्वास ब्यक्त गरेका छन् । कार्यालय प्रमुख रिजाल एक्रीडिटेशनमा पारामिटर थप गर्नका लागि जनशक्ति तथा अन्य आर्थिक तथा प्राविधिक स्रोतको सुनिश्चितता प्रमुख चुनौती रहेको बताउँछन् ।