काठमाडौः उपभोक्ता अधिकारकर्मी ज्योति बानियाँ नेतृत्वको उपभोक्ता हित संरक्षण मञ्चले संयुक्त राष्ट्रसंघको ‘युएन इन्टरएजेन्सी टास्क फोर्स अवार्ड २०२३’ प्राप्त गरेको छ । अमेरिकाको न्युयोर्कमा जारी संयुक्त राष्ट्रसंघको महासभामा धूममान र मद्यपानको सेवन न्यूनीकरणमा अथक प्रयास गर्दै नसर्ने रोगको रोकथाममा उल्लेख्य योगदान गरेको मूल्याङ्कन गर्दै संयुक्त राष्ट्र संघले मञ्चलाई यो अवार्ड प्रदान गरेको जनाइएको छ ।

यो अवार्डको घोषणा संयुक्त राष्ट्रसंघको सभाले मंगलबार राति गरेको हो । यो अवार्ड नेपालले पहिलो पटक पाएको हो । राष्ट्र संघले नसर्ने रोग र मानसिक स्वास्थ्मा उल्लेख्य भूमिका निर्वाह गरेकोमा सरकारीतर्फ निकारागुवा, लेबनान, ओमन र कोस्टारिकाको स्वास्थ्य मन्त्रालयलाई पनि अवार्ड प्रदान गरेको छ । गैरसरकारी संस्थाहरुमध्ये अमेरिकाको हेल्थ फाइनान्सिङ इन्स्टिच्युट, चेक रिपब्लिकको लुनो र नेपालको उपभोक्ता हित संरक्षण मञ्च रहेका छन् । महासभाको अवार्ड घोषणा समारोहमा मञ्चका अध्यक्ष बानियाँ भर्चुअल माध्यमबाट सहभागी भएका थिए ।

बानियाँले भर्चुअल माध्यमबाट छोटो सम्बोधन पनि गरेका थिए । २९ वर्षदेखि निरन्तर मञ्चले जनस्वास्थ्य अधिकारसहित उपभोक्ता अधिकारका क्षेत्रमा गरिरहेको कामको कुनै न कुनै रुपमा मूल्याङ्कन भएको भन्दै मञ्चका अध्यक्ष बानियाँले खुशी व्यक्त गर्दै यो अवार्डले मञ्चलाई अझै गहन जिम्मेवारी थपिएको बताए । बानियाँ नेतृत्वको उपभोक्ता हित संरक्षण मञ्चले नेपालमा सूर्तिजन्य पदार्थ नियन्त्रणसम्बन्धी कानून बनाउने, सूर्तिजन्य पदार्थका विरुद्व पैरवी गर्ने, विज्ञापन रोक लगाउने, सूर्तिजन्य उद्योग बन्द गराउने, मदिराको विज्ञापन रोक लगाउनेजस्ता कुरामा राज्यलाई दवाव दिँदै आइरहेको छ ।

नेपालमा सूर्तिजन्य पदार्थविरुद्वको ऐन ल्याउनमा मञ्च र यसका अध्यक्ष बानियाँको ठूलो योगदान रहेको छ । अवार्ड प्राप्त हुने खबर पाएपछि मञ्चसहित उपभोक्ता अधिकारका क्षेत्रमा कार्यरत संस्थाहरुले मंगलबार राजधानीमा उपभोक्ता अधिकारको अवस्थामा राज्यको दायित्व विषयक अन्तरक्रिया र खुशीयाली कार्यक्रमको आयोजना गरेका थिए ।

कार्यक्रममा नेपाली कांग्रेसका केन्द्रीय सदस्य गुरु बराल, एमालेका सांसद जितु गौतम, नेकपा माओवादी केन्द्रका सांसद रणेन्द्र बराइली र वाणिज्य विभागका महानिर्देशक तीर्थराज चिलवाल लगायतले उपभोक्ता अधिकारका विषयमा आआफ्ना धारणा व्यक्त गरेका थिए । मञ्चलाई यसभन्दा पहिले पनि विश्व स्वास्थ्य संगठनले सन् २०१४ मा पनि सूर्तिजन्य पदार्थको न्यूनीकरणमा योगदान गरेको भन्दै पुरस्कृत गरेको थियो ।