धर्म / संस्कृति
आज हरिबोधिनी एकादशी, तुलसीको विवाह गरी हिन्दू धर्मावलम्बी व्रत बस्दै

विराटचोकः औषधीय गुणले युक्त तुलसीको पूजा आरधना र विवाह गरी आज हरिबोधिनी एकादशी पर्व मनाइँदैछ । आज तुलसीसँग भगवान दामोदर (विष्णु) को विवाह गरी विशेष पूजा गरी मनाउने वैदिक परम्परा छ । आजको दिन चतुर्मास व्रत समाप्त हुने गर्दछ ।
हरिशयनी अर्थात् आषाढ शुक्ल एकादशीका दिनमा क्षीर सागरमा सुतेका विष्णु आज ब्युँझने भएकाले यो एकादशीलाई हरिबोधिनी वा प्रबोधिनी एकादशी पनि भनिन्छ । हरिशयनीदेखि हरिबोधिनी एकादशीका दिनसम्म चार महिना विष्णुका भक्तले तुलसीको व्रत गरी विशेष पूजा आराधना गर्दछन् । विष्णु क्षीर सागरमा सुतेकाले यी चार महिना विवाह व्रतबन्धजस्ता माङ्गलिक कार्य नगरिने परम्परा छ । यही समयलाई चतुर्मास भनिन्छ ।
हरिशयनी एकादशीका दिन घरघरमा रोपेर विशेष पूजा गरिएको तुलसीको मठमा गाईको गोबर र रातो माटोले पोतेर सिँगारी फूल मालाले सजाएर आज हरिबोधिनी एकादशीको दिन विष्णुको तुलसीसँग विवाह गरिन्छ । तुलसी विष्णुप्रिया भएकाले यस दिन तुलसीको विवाह विष्णुसँग गर्ने परम्परा बसेको हो । तुलसीको मठ नजिकै विष्णुको प्रतीकका रूपमा सिमाली वा बाँसको लिङ्गा गाडेर विधिपूर्वक पूजा गरिन्छ । कात्तिक महिनाभर सबै देवदेवी तुलसीमै बास बस्छन् भन्ने शास्त्रीय वचन रहेको छ ।
तुलसीको औषधीय गुणलाई विज्ञानले पनि प्रमाणित गरेको छ । तुलसीको सुगन्धले दश दिशा पवित्र हुन्छ भनिन्छ । तुलसीको पूजा गरिएको घरमा यमदूत पनि पस्दैनन् भन्ने आस्थाका कारण हिन्दू धर्मावलम्बीले घरमा तुलसीको मठ बनाई दिनहुँ तुलसीको पूजा गर्ने गर्छन् ।
आज काठमाडौँ उपत्यकाका चार नारायण, भक्तपुरको चाँगुनारायण, काठमाडौँका शेष नारायण, इचँगुनारायण र विशङ्खुनारायण स्थानमा विशेष मेला लाग्दछ । यहाँ जान नसक्नेले काठमाडौँको उत्तरमा रहेको बूढानीलकण्ठ नारायणस्थानको दर्शन गर्दा चार नारायणको दर्शन र पूजा गरे बराबरको फल पाइने विश्वास गरिन्छ । आजै देशभरका नारायण स्थान र मन्दिरमा विशेष पूजा गरी यो पर्व मनाइन्छ ।
त्यस्तै, काठमाडौंको बुढानीलकण्ठ, सुनसरीको वराहक्षेत्र, सङ्खुवासभाको मनकामनालगायतका मन्दिरमा आजदेखि कात्तिक २६ गते पूर्णिमासम्म ठूलो मेला लाग्ने गर्दछ ।
आजदेखि मार्गशीर्ष कृष्ण पञ्चमी अर्थात् विवाह पञ्चमीका दिनसम्म तुलसीको हवन गर्न साइत जुराउनु नपर्ने धार्मिक मान्यता छ ।
Facebook Comment
Banner
रणकाली मन्दिरमा सञ्चालित महापुराणको आयव्यय सार्वजनिक

बेलगाछीः श्री रणकाली देवीस्थान मन्दिर सुन्दरहरैंचा ७ मा यही माघ ७ गतेदेखि १५ गतेसम्म सञ्चालन भएको श्रीमद्भागवत महापुराण धनधान्याञ्चल सप्ताह धार्मिक ज्ञान महायज्ञको आयव्यय सार्वजनिक गरिएको छ ।
बिहीबार मन्दिर सञ्चालक समिति र पुराण आयोजक समितिका साथै स्थानीयको संयुक्त भेला बसी आयव्यय सार्वजनिक गरिएको हो । सो पुराणमा २३ लाख ४७ हजार ५२७ रुपैयाँ आम्दानी भएको छ । आयोजक समितिका अनुसार ७ लाख ७३ हजार ४०० रुपैयाँ खर्च भएको छ भने १५ लाख ७४ हजार १२७ रुपैयाँ बचत भएको छ ।
बचत रकममध्ये १५ लाख १५ हजार रुपैयाँ ऋण चुक्ता गरी बाँकी रकम खातामा राखिने मन्दिर सञ्चालक समितिका अध्यक्ष डिल्लीप्रसाद प्रसाईँले जानकारी दिनुभयो । सचिव सूर्यप्रसाद सुवेदीका अनुसार रणकाली मन्दिर सामुदायिक भवन ढलाइ निर्माण कार्यमा रकम नपुगेपछि विभिन्न व्यक्ति संस्था र व्यवसायीसँग १५ लाख १५ हजार रुपैयाँ सापटी लिइएको थियो ।
सो महापुराणमा रोशन भट्टराई प्रमुख कथावाचक हुनुहुन्थ्यो भने इन्द्रप्रसाद अधिकारीले पाठपारायण गर्नुभएको थियो । पूर्वाञ्चल पर्यटन विकास संस्था प्रालि रतुवामाई १० मोरङ सहयोगी संस्थाको रुपमा रहेको थियो ।
Banner
नेपाल ज्योतिष परिषद् कोशी प्रदेशको अध्यक्षमा बाबुराम निरौला

नेपाल ज्योतिष परिषद् कोशी प्रदेशको अध्यक्षमा सुन्दरहरैंचाका बाबुराम निरौला सर्वसम्मत चयन हुनुभएको छ । यसअघि उहाँ प्रदेश परिषद्को उपाध्यक्ष पदमा हुनुुहुन्थ्यो । परिषद्को कोशी प्रदेश कार्यालय सुन्दरहरैंचामा भएको भेलाबाट निरौला अध्यक्षमा चयन हुनुभएको हो ।
कोशी प्रदेश अध्यक्ष विश्वप्रकाश लामिछाने केन्द्रीय महासचिव पदमा निर्वाचित भएपछि रिक्त रहेको सो पदमा वरिष्ठ उपाध्यक्ष सन्तोष पोखरेललाई यसअघि कार्यवाहक अध्यक्ष चयन गरिएको थियो । कार्यवाहक अध्यक्षले ६ महिनाभित्रमा चुनाव गराउनुपर्ने प्रावधानअनुसार कार्यसमितिलाई पूर्णता दिन आज भएको प्रदेशको कार्यसमितिको भेलामा निरौला अध्यक्षमा चयन हुनुभएको हो । परिषद्का केन्द्रीय महासचिवको संयोजकत्वमा बनेको निर्वाचन समितिले निरौलालाई सर्वसम्मत अध्यक्षमा चयन गरेको हो । हाल कार्यरत पोखरेलले नै निरौलालाई अध्यक्ष पदको उम्मेद्वारका रुपमा प्रस्ताव गर्नुभएको थियो ।
नवनिर्वाचित अध्यक्ष निरौलाको अध्यक्षतामा आज बसेको पहिलो बैठकले विभिन्न महत्वपूर्ण निर्णय गरेको छ । अध्यक्ष निरौलाका अनुसार प्रमुख सल्लाहकारमा सन्तोष पोखरेललाई चयन गरिएको छ । शिक्षा तथा अनुसन्धान विभागको प्रमुखको जिम्मेवारी पनि पोखरेललाई नै दिइएको छ ।
नवग्रह अनुसन्धान केन्द्र निर्माण गर्न भारतका अनुसन्धनात्मक संस्थाहरुले चासो देखाएको हुँदा उक्त कार्यका लागि प्रस्ताव पेश गर्ने निर्णय पनि बैठकले गरेको छ । प्रदेशका सबै जिल्लामा पालैपालो प्रदेश समितिको बैठक बस्ने निर्णय पनि गरिएको अध्यक्ष निरौलाले जानकारी दिनुभयो ।
Banner
तामाङ समुदायले सोनाम ल्होसार मनाउँदै

आज माघ शुक्ल प्रतिपदाको दिन तामाङ समुदायले हर्षोल्लासपूर्वक सोनाम ल्होसार मनाउँदै छन् ।
भूमिपूजा, कूलपूजा एवम् दानदक्षिणा, ढोगभेट, नाचगान, मिठो परिकार बनाएर खाने र शुभकामना आदानप्रदान गरी यो पर्व मनाउने चलन छ ।
समुदायका सबै जना एकै ठाउँमा भेला भई सामूहिक रुपमा मनाइने यो पर्व देशका विभिन्न ठाउँमा बसोबास गर्ने तामाङसहित ह्योल्मो, थकाली, जिरेल, नेस्याङ्वा, भोटे, दुरा, लेप्चा लगायतले आ–आफ्नो परम्पराअनुसार मनाउँछन् ।
तामाङ समुदायको बाहुल्य रहेको बाग्मती प्रदेशका विभिन्न जिल्लामा यो पर्व विशेष रुपमा मनाइन्छ । काठमाण्डौको टुँडिखेल, बौद्ध, स्वयम्भू क्षेत्रमा आज विभिन्न सांस्कृतिक कार्यक्रम हुँदैछन् ।
मुसा, गाई, बाघ, खरायो, ड्रागन, सर्प, घोडा, भेडा, बाँदर, चरा, कुकुर र सुँगुर गरी १२ वर्गमा सोनाम ल्होसारलाई विभाजन गरिएको छ ।
ल्होछारमा १२ वटा जीवजन्तुका नामबाट ल्हो खोर्लो अर्थात् वर्ष चक्रका आधारमा हरेक वर्ष पुरानो वर्षलाई बिदाइ र नयाँ वर्षलाई स्वागत गरी धार्मिक र सांस्कृतिक विधिअनुसार यो पर्व मनाउने गरिन्छ ।
-
अर्थ5 years ago
समाचारमार्फत् आफ्नो चरित्रहत्या गरिएको भन्दै कानेपोखरीका युवा व्यवसायीले गरे पत्रकार सम्मेलन
-
Banner3 years ago
साउनदेखि कुन तहका कर्मचारीको कति तलब ?
-
खेलकुद5 years ago
रंगशालाको अवलोकन
-
मुख्य5 years ago
शेयर बजारमा झिनो अंकको गिरावट
-
अर्थ5 years ago
गोर्खा डिपाटमेन्ट स्टोर विराटचोकलाई ५० हजार जरिवाना
-
मुख्य5 years ago
सुन्दरहरैंचामा चोरले बोरामा हालेर लादैं गरेको बच्चालाई आमाले खोस्न सफल
-
मुख्य5 years ago
पुस १० गते खण्डग्रास सूर्यग्रहण लाग्ने भएकाले मोरङका संस्थागत विद्यालय बिदा
-
Banner5 years ago
गोठगाउँमा पूर्वाञ्चल विश्वविद्यालय सर्ने, गोठगाउँमा आज साँझ दीप प्रज्वलन गरिने
You must be logged in to post a comment Login