जीवनशैली
गर्भवती महिलालाई वरिष्ठ स्त्री तथा प्रसुती रोग विशेषज्ञ डा. जागेश्वर गौतमका २२ सुझाव

गर्भवती हुनु आफैमा एक संवेदनशील र महत्वपूर्ण कुरा हो । सर्वप्रथम कुनै पनि महिलाले गर्भ बोक्नु भनेको के हो त्यो बुझ्न आवश्यक हुन्छ ।
गर्भवती हुनु एक प्राणबाट अर्काे प्राणलाई जीवन दिनु आफैमा अद्भुतमय तथा आनन्दको पाटो हो । प्राकृतिक रुपमा नै यो देन महिलाहरुलाई प्राप्त छ । त्यही कारण महिलाहरु पुरुषको तुलनामा पृथक छन् ।महिलाको जीवनमा गर्भावस्थालाई सबभन्दा महत्वपूर्ण अवस्था मानिन्छ । कुनै पनि महिला गर्भवती भई शिशुलाई जन्म दिने प्रक्रिया प्रक्रिया जति आनन्दमय छ, त्यति नै जटिल पनि । गर्भवती हुँदाका दौरानमा महिलाको पाठेघरमा शिशुको विकास हुने भएकोले यस समयमा महिलाको स्वास्थ्य अवस्था तुलनात्मक रुपमा अन्य समयको भन्दा बढी संवेदनशील र कमजोर हुन्छ । त्यसकारण यो अवस्थामा महिलाको स्याहार र सुरक्षाको विशेष ध्यान दिनु पर्दछ ।
कुनै पनि शिशुको जन्मपश्चात् उसले हरेक क्रियाकलाप समाजमा नै गर्ने भएकोले महिलाको गर्भावस्था महिला सँगसँगै सम्पूर्ण घर, परिवार, समाज र राष्ट्र सबैसँग सम्बन्धित हुन्छ । तसर्थ हामीले गर्भवती महिलालाई आवश्यक उचित स्याहार सुसार प्रदान गर्नुपर्दछ । गर्भावस्थामा महिलाले उचित स्याहार सुुसार नपाएको खण्डमा शिशुको विकासमा समस्या त देखा पर्छ नै, सँगसँगै यसले गर्भवती महिलामा समेत समस्या देखा पर्न सक्छ । एकपटक गर्भ खेर गएको महिलाको पुनः गर्भ बस्न लामो समय लाग्ने वा नबस्ने पनि हुन सक्छ । यसका साथै गर्भवस्था र सुत्केरी अवस्थामा महिलाको उचित स्याहार सुसारको अभावमा यसले आमा शिशु दुवैमा दीर्घकालीन समस्या देखिन सक्छ । तसर्थ, यस्तो समस्या देखा नपरोस् भन्नको निमित्त निम्न कुरामा विशेष ध्यान दिनुपर्दछ ।
१)सर्वप्रथम कुनै पनि महिला आफ्नै स्वइच्छाले गर्भवती भएको हुनुपर्छ ।
२) नेपालमा उल्लेखित नीतिअनुसार गर्भवती महिलाले २ महिना, ४ मनिा, ६ महिना र ८ महिना गरेर कम्तिमा पनि चार पटक जचाउनु पर्छ । अझ पहिलो ३ महिनामा पनि जचाउँदा आमा शिशु दुवैको निम्ति यो प्रभावकारी र फाइदाजनक हुन पुग्दछ ।
३) डाक्टरको सललाह अनुसार औषधिको सेवन गर्नुपर्छ ।
४) गर्भवतीको दौरानमा विभिन्न समस्या देखा पर्ने भएता पनि महिला खुसी हुनुपर्छ ।
५) गर्भवती महिलाको श्रीमान् र अन्य परिवारको सदस्यको भूमिका गर्भवती महिलाप्रति सकारात्मक हुनुपर्छ ।
६) उचित खानपिन, सरसफाइमा विशेष ध्यान दिनुपर्दछ ।
७) पर्याप्त आराम गर्ने ।
८) छिटोछिटो तथा थोरै—थोरै गरेर पनि पौष्टिकयुक्त तथा तागतिलो खानाहरु खान प्रयास गर्ने ।
९) पेटभरि खाना खाने ।
१०) सन्तुष्ट रहने ।
११) टिटनाशक औषधिको सुई लगाउने ।
१२) अस्पतालमा जचाउने ।
१३) रगतको जाँच गर्ने ।
१४) प्रेस बढ्ने, शरीर सुन्निने, ज्वरो आएमा, रगत वा पानी बगेको खण्डमा तुरुन्त चिकित्सकको सरसल्लाह लिने ।शिशुलाई जन्म दिने समय वा जन्म दिइसकेपछि ध्यान दिनुपर्ने कुराहरुः
१५. डेलिभरिको समयमा कुन अस्पताल जाने, कोसंग जाने कुराको निक्यौल गरी आवश्यक रकमको पनि जोहो गर्ने ।
१६. सेवा उपलब्ध अस्पताल वा स्वास्थ्य केन्द्रमा मात्र डेलिभरी गर्ने ।
१७. दुर्गम ठाउँमा स्वास्थ्य संस्थाको अपर्याप्तताका कारण नेपाल सरकारले ३४ जिल्लाबाट निःशुल्क हेलिकप्टरबाट उद्धार गरी उपचार केन्द्रसम्म लैजाने व्यवस्था गरेको छ । उचित स्वास्थ्य केन्द्र नभएको खण्डमा वा यस्ता आवश्यक सुचना सम्बन्धि जानकारी राखी पूर्व व्यवस्था गरी राख्ने ।
१८. आमा शिशु दुवैको निम्ति कपडाको व्यवस्था गर्ने ।
१९. डेलिभर भैसकेपछि शिशुलाई राम्ररी स्तनपान गराउने ।
२०. पर्सनल हाइजिन मेन्टेन गर्ने ।
२१. सुत्केरी अवस्थाको ६ हप्तासम्म गह्रौ सामान नउचाल्ने ।
२२. ६ हप्ता पुगेपछि आवश्यक परिवार नियोजनको साधनको प्रयोग गर्ने ।
यो समाचारलाई हेल्थ आवाज बाट लिएको हो
Banner
एक घोगो मकैमा दलाल किन

विराटचोकः ‘हातमा काम र मुखमा राम हुने मानिस भोकै मर्नुपर्दैन’ भन्ने कुराको चरितार्थ बन्ने गरेका उदाहरणमा पर्छन् पोलेको मकै बेचेर गर्जो टार्दै आएका परिवार । यस्तै परिवारमध्येको एक हो पेमा तामाङको परिवार ।
पूर्वपश्चिम लोकमार्ग अन्तर्गत मोरङको बेलबारीको चिसाङ पुल छेउमा पेमा तामाङले दैनिक मकै पोलेर आम्दानी गर्दै आएका छन् । यहाँ भारतीय र नेपाली ग्राहक भोक मेटाउन २० मिनेट भए पनि सवारी रोकेर मकै खाएरै जाने गरेको मकै पोल्नेहरु बताउछन् ।
मकै पोल्ने मध्येका तामाङ पाँचथरमा जन्मिएका हुन् । विगत ३ वर्ष यता चिसाङ खोला छेउमा श्रीमती र एक छोरासँगै उनी बस्ने गर्छन् । दैनिक १ हजार ५ सय भन्दा बढी आम्दानी हुुुने गरेको उनको भनाइ छ । ‘बिहान ५ बजेदेखि बेलुका ६ बजेसम्म आगोसँग खेल्दै मकै पोलेर दुःखसुख जिन्दगी चलाउँदैछु’, तामाङले सुनाए ।
तामाङ उमेरले २१ वर्ष पुग्दैछन् । युवाहरु काम नपाएर भौँतारिएको अवस्थामा स्वदेशमै मकै पोलेरै भए पनि जेनतेन परिवारलाई खुशी राख्नुमा नै आनन्द लाग्ने उनी बताउँछन् ।
यसैगरी सँगै अर्का एक जना मिहिनेती मानिस पनि ग्राहकलाई मकै बच्दै थिए । उमेरले ५० कटेका उनको अँगेनामा १५÷२० घोगा मकै तातै थिए । उनको आँखाको भाव कसैले गाडी रोकेर यता आए हुन्थ्यो भन्ने प्रष्ट बुझिन्थ्यो । छानीछानी घोगाको ३० रुपैयाँ पर्ने मकैमा पनि दलाली गर्ने गरेको उनी सुनाउँछन् ।
राम्रो गाडीमा चढ्ने अनि चिटिक्क परेको जागिरे जस्ता देखिने मानिसले होटलमा भए महँगो मूल्य तिरेर पनि टिप्स दिने गरेको तर एक घोगामा दलाल गरेको भने पटक्कै नसुहाउने उनी बताउँछन् । गरिबीका कारण सडक किनारमा धुलो धुवाँ सहेर एक दुइ पैसा कमाएर परिवार पाल्दै आएका मेघराज बस्नेत भन्छन्, ‘दया र मायाको जमाना गएछ ।’
गाँउघरमा मकै सहजै पाइन्छ । तर शहरमा भने ताजा मकै पाउन सजिलो छैन । मानिसहरूले रुचाउने खाने कुरामध्ये पोलेको मकै पनि पर्छ । यो ठाउँको सडक छेउमा मानिसहरुको भीड लाग्ने गरेको छ । यहाँ निगुरो र पोलेको मकै बेच्ने गरिन्छ । १२-१२ परिवारले यो पेसा गरेर घरखर्च चलाइरहेका छन् । राजमार्गको सडक छेउमै सवारी पार्किङ गरेर आगो ताप्दै मकै खानेको भीड नै लाग्ने गरेको छ । जङ्गल भएकाले यहाँ बाँदर र छाडा चौपायाले असाध्यै दुःख दिने गरेको व्यवसायी बताउँछन् ।
Banner
राइडर्स क्बलद्वारा ट्राफिक सचेतनामूलक कार्यक्रम

विराटचोकः ‘ट्राफिक नियमको पालना गरौँ, सुरक्षित भई यात्रा गरौँ’ भन्ने नाराका साथ सुन्दरहरैंचा साइकल राइडर्स क्लबले ट्राफिक सचेतनामूलक कार्यक्रम सम्पन्न गरेको छ ।
मोरङको सुन्दरहरैंचा नगरपालिकामा पर्ने पूर्व पश्चिम लोकमार्गको किस्ती खोलादेखि बुढी खोलासम्म युवाहरुले साइक्लिङ गरेका थिए । विश्वकर्मा पूजाको अवसर पारी सुरक्षित यात्राका लागि सवारी चालकलाई सचेतना जगाउन यो कार्यक्रमको आयोजना गरिएको क्लबका सदस्य तथा कार्यक्रम संयोजक रामकृष्ण खड्काले बताए ।
यस्तै क्लबका अध्यक्ष केशव बजगाईले बढ्दो दुर्घटना कम गराउन यो सचेतनामूलक कार्यक्रम महत्वपूर्ण भएको बताए । दुर्व्यसनमुक्त समाज स्थापना गरी सभ्य नागरिक निर्माणका लागि पनि यो संस्था स्थापना भएको क्लबका सदस्य खेमराज दाहालले बताए ।
समूहमा आबद्ध भएर सुन्दरहरैंचा क्षेत्रमा अहले दैनिक ५०\६० जनाले साइक्लिङ गर्दै आएका छन् । साइक्लिङ गर्दा शरीरलाई चुस्त र तन्दुरुस्त राख्न सकिने भएकाले यसमा युवा पुस्ताको अकर्षण बढ्दै गएको क्लबका सदस्य बताउँछन् ।
सम्बन्धित समाचार
साइकलको पाउदानी चलाउँदै, प्रकृतिको काखमा पुग्दै
खेलकुद
पुडासैनी प्रकरण : अदालतले उठाएको ४ प्रश्न

१. आत्महत्या दुरुत्साहन के हो ?
फैसला अनुसार आत्महत्या वा कर्तव्य के हो भन्नेबारे सर्वोच्च अदालतबाट नजिरहरु स्थापित भएका छन् । तर, मुलुकी अपराध संहिताको दफा १८५ ले व्यवस्था गरेको आत्महत्या गर्न दुरुत्साहन दिने कार्य पनि अपराध मानिने नयाँ व्यवस्थापछि यस्ता मुद्दामा सर्वोच्चबाट कुनै नजिर स्थापित भएको छैन ।
त्यसैले अदालतको आदेशमा भारत, बेलायत, अमेरिका लगायतका देशको न्यायिक अभ्यासको चर्चा गरिएको छ । र, भनिएको छ, अरु कसैका कारण वा व्यवहारले कुनै व्यक्तिको जीवनमा बाँच्ने सबै सम्भावनाहरु सकिएको महसुस गरी आत्महत्या गर्ने अन्तिम निर्णयमा पुगेको अवस्थामा त्यस्तो व्यक्ति मर्नुभन्दा लगतै पहिले व्यक्त गरेको मृत्युसम्बन्धी भनाइ मात्र ‘सत्यका लागि कुनै अदालतमा सप लिएर बोलिएको सत्य कथन कम सत्य हुँदैन भन्ने मान्यता’का आधारमा Daying Decleration (मृत्युकालीन घोषणा) भन्ने विश्वासका रुपमा प्रमाण मान्न सकिने बताएको छ ।
२. पुडासैनीको भिडियो मृत्युकालीन घोषणा हो कि हैन ?
पुडासैनी प्रकरणमा प्रहरीले मुख्य प्रमाणका रुपमा उनको मोबाइलमा भेटिएको भिडियोलाई प्रस्तुत गरेको छ, जसमा टेलिभिजन कार्यक्रम प्रस्तोता रवि, पत्रकार युवराज कँडेल र रुकु भनिने अस्मिता कार्कीलाई पोलिएको थियो ।
तर, अदालत अहिले नै यो भिडियो पुडासैनीको Daying Decleration हो भन्ने निष्कर्षमा पुग्न सकेको छैन ।
भिडियो रेकर्ड गर्दा पुडासैनी भित्री वस्त्रमा देखिएका थिए भने पाइन्ट शर्ट लगाएर झुण्डिएको अवस्थामा भेटिएका थिए । त्यसैले भिडियोमा व्यक्त गरेको भनाइ नै Words before death of dying person थियो कि थिएन भनी यकिन गर्न भिडियो रेकर्ड गरेको समय र आत्महत्या गरी देहत्याग गरेको समय थाहा हुनुपर्ने भन्दै जिल्ला अदालतको आदेशमा भनिएको छ, जुन अनुसन्धानका क्रममा गरिएको शव परीक्षणको प्रतिवेदनमा उल्लेख भएको देखिँदैन ।’
-
अर्थ1 year ago
समाचारमार्फत् आफ्नो चरित्रहत्या गरिएको भन्दै कानेपोखरीका युवा व्यवसायीले गरे पत्रकार सम्मेलन
-
खेलकुद1 year ago
रंगशालाको अवलोकन
-
अर्थ9 months ago
गोर्खा डिपाटमेन्ट स्टोर विराटचोकलाई ५० हजार जरिवाना
-
मुख्य1 year ago
सुन्दरहरैंचामा चोरले बोरामा हालेर लादैं गरेको बच्चालाई आमाले खोस्न सफल
-
मुख्य1 year ago
पुस १० गते खण्डग्रास सूर्यग्रहण लाग्ने भएकाले मोरङका संस्थागत विद्यालय बिदा
-
प्रदेश नं. १11 months ago
गोठगाउँमा पूर्वाञ्चल विश्वविद्यालय सर्ने, गोठगाउँमा आज साँझ दीप प्रज्वलन गरिने
-
कला / साहित्य1 year ago
खोटाङ सेवा समाजद्वारा ‘नागरिक सम्मान’ र ‘खोटाङ प्रतिभा पुरस्कार’ प्रदान
-
मुख्य1 year ago
जित्ने स्वास्थ्य मन्त्री, हार्ने मेडिकल कलेज सञ्चालक
You must be logged in to post a comment Login