शेयर
पहिलो दिन नै आरक्षित शेयरको बाढी, दुई दिन पनि होल्ड नगर्नेलाई किन दिने आइपिओमा कोटा
सुवास निरौला
बुधबार दोस्रो बजारमा दोर्दी खोला जलविद्युत कम्पनीको शेयर सूचीकृत भयो । बिहीबारको पहिलो कारोबारको लागि नेपाल स्टक एक्सचेन्ज (नेप्से) ले १०२ रुपैयाँ ३९ पैसादेखि ३०७ रुपैयाँ १७ पैसासम्मको रेन्ज तोक्यो ।
नेप्सेले तोकेको माथिल्लो रेन्ज भन्दा सात पैसा कममा बिहीबार कम्पनीको पहिलो कारोबार भयो । प्रति कित्ता मूल्य ३०७ रुपैयाँ १० पैसामा १० कित्ताबाट कारोबार शुरु भएको हो । पहिलो कारोबार मूल्यमा नै १०÷१० कित्ताको दरले तीन सय ४० कित्ता शेयर कारोबारमा आए । त्यसपछि कम्पनीको शेयर मूल्य बढ्न शुरु ग¥यो । सात सय २० कित्ताको शेयर कारोबारमै कम्पनीको मूल्यमा बढ्दो सर्किट लाग्यो । १० प्रतिशत बढेर सर्किट लाग्दा कम्पनीको मूल्य तीन सय ३७ रुपैयाँ ८० पैसामा उक्लियो ।
कम्पनीको मूल्यमा पहिलो दिन नै सर्किट लाग्दै गर्दा शेयर सप्लाईमा बाढी आयो । म्युचुअल फण्डले अत्यधिक शेयर सप्लाइ दिन थालेपछि यस्तो अवस्था देखियो । सप्लाइमा आएको बाढीले गर्दा नै कम्पनीको शेयरमा लागेको बढ्दो सर्किट धेरैबेर टिकाउ हुन सकेन । केही समयमै कम्पनीको शेयर मूल्य रातो हुन पुग्यो । यद्यपि अन्तिममा थोरै बढेरै शेयर कारोबार बन्द भयो ।
कारोबारमा आएकै दिन बिहीबार कम्पनीका १ लाख २७ हजार ५ सय ८२ कित्ता शेयर कारोबार भए । जसमा धेरै जसो म्युचुअल फण्डले पाएको आरक्षित शेयर बिक्री गर्न भ्याए । पहिलो कारोबार दिन १० कित्ताभन्दा बढी शेयर बेच्ने हैसियतमा म्युचुअल फण्ड मात्रै हुन्छन् । किनकि उनीहरूसँग बाहेक सर्वसाधारणसँग १० कित्ता भन्दा बढी शेयर छैन । कम्पनीले धेरैजसो लगानीकर्तालाई १० कित्ताको दरले शेयर बाँडफाँड गरेको थियो । त्यस अर्थमा पहिलो कारोबार दिनमै १० कित्ता भन्दा बढी शेयर सप्लाई दिने म्युचुअल फण्ड नै हुन् । सबै म्युचुअल फण्डसँग कुल एक लाख ९ हजार ७ सय ७५ कित्ता शेयर छ । किनकि कम्पनीले ५ प्रतिशत शेयर म्युचुअल फण्डहरुलाई बाँडफाँड गरेको थियो । सोही शेयर पहिलो दिन नै म्युचअल फण्डले सप्लाइ दिएका हुन् । धेरैजसो म्युचुअल फण्डले बिहीबार नै सबै आरक्षित शेयर बिक्री गरेका छन् । शेयर पाएको महिना दिन नबित्दै तीन गुणा मूल्यमा सबैजसो म्युचुअल फण्डले दोर्दीको शेयर सल्टाएका छन् ।
म्युचुअल फण्डहरुले धेरैजसो प्राथमिक शेयरलाई एक महिना पनि होल्ड गर्ने गरेका छैनन् । दोर्दीमा त एक दिन पनि होल्ड गरेनन् । यसअघि रिभर फल्समा पनि उनीहरूले कारोबारमा आएकै दिन सबैजसो शेयर सल्टाएका थिए ।
प्राथमिक शेयर दुई दिन पनि होल्ड नगर्ने म्युचुअल फण्डको रणनीतिले दोस्रो बजारमा नकारात्मक सन्देश जान थालेको छ । जाने बुझेका संस्थागत लगानीकर्ताले नै दुई दिन पनि शेयर होल्ड नगर्ने गरेको देखासिकी सर्वसाधारणले समेत गर्न थालेका छन् । सर्वसाधारण लगानीकर्ताले समेत प्राथमिक शेयर होल्ड गर्न छाडेका छन् । जसले शेयर बजारमा दीर्घकालीन लगानी गर्ने भन्दा पनि सर्ट टर्म लगानी गर्नु पर्ने सन्देश तीव्र रुपमा फैलिन थालेको छ ।
सट्टा बजारको अर्काे रूप
यो प्रवृत्तिले शेयर बजारलाई वास्तविक रूपमै सट्टा बजार बनाउँदै छ । जाने बुझेकै संस्थागत लगानीकर्ताले नै नेपाली शेयर बजारलाई सट्टा बजार बनाउने रणनीतिमा अगुवाको भूमिका निर्वाह गरिरहेका छन् । जसले समग्र शेयर बजारलाई अस्थिर बनाउँदै लान थालेको छ ।
सर्वसाधारणदेखि संस्थागत लगानीकर्ताले सर्टटर्म कारोबार गर्दै बजारलाई तीव्र उतारचढावउन्मुख बनाउन थालेपछि बैंक, वित्तीय संस्थाको नियामक निकाय नेपाल राष्ट्र बैंकले बैंक वित्तीय संस्थालाई कम्तीमा पनि एक वर्ष शेयर राख्नु पर्ने निर्देशन जारी गरेको छ । जबकि बैंक वित्तीय संस्थाले आरक्षित शेयर पाउने गरेका छैनन् । दोस्रो बजारमा कारोबार गर्दा समेत उनीहरूलाई कम्तीमा पनि एक वर्ष होल्ड गर्नुपर्ने बाध्यात्मक व्यवस्था गरिएको छ । केन्द्रीय बैंकले दीर्घकालीन लगानीलाई प्रोत्साहन गर्न उक्त निर्देशन दिएको बताउँदै आएको छ ।
उता, सरकारले पनि शेयर बजारमा दीर्घकालीन लगानी गर्न प्रोत्साहित गरिरहेको छ । सरकारले दीर्घकालीन लगानीकर्तालाई प्रोत्साहन गर्न भन्दै करमा छुट दिँदै आएको छ । उसले एक वर्ष भन्दा कम अवधिको शेयर कारोबारमा साढे सात प्रतिशत पूँजीगत लाभकर लिने गर्छ भने सर्ट टर्म कारोबारीलाई निरुत्साहित गर्न उसले साढे ७ प्रतिशत कर लिन थालेको हो । तर एक वर्ष भन्दा बढी अवधिको लाभमा भने सरकारले पाँच प्रतिशत मात्रै लाभकर लिने गर्छ । दीर्घकालीन लगानीलाई प्रोत्साहन गर्न नै सरकाले करमा छुट दिएको हो ।
उता, प्रभावित क्षेत्रका लगानीकर्तालाई आरक्षित गरिएको शेयर पनि लकिङ पिरियड तोक्ने गरिएको छ । प्रभावितलाई आरक्षित गरिएको शेयर कम्तीमा पनि तीन वर्ष राख्नुपर्ने कानुनी व्यवस्था छ । उनीहरूले दीर्घकालसम्म शेयर राखून् भन्ने उद्देश्यले नै उक्त समय तोकिएको हो ।
आरक्षणको व्यापक दुरूपयोग
दीर्घकालीन लगानी गर्न नजान्ने र शेयर बजारको उतारचढाव नबुझ्ने लगानीकर्तालाई पनि शेयर बजारको लाभ प्राप्त होस् भन्दै सामूहिक लगानी कोष स्थापना भएका हुन् । उनीहरूलाई सहज गर्न सरकारले लाभकरमा समेत छुट दिँदै आएको छ । उनीहरूले गर्ने कारोबारमा पूँजीगत लाभकर तिर्नु पर्दैन । खासगरी सरकारले साना लगानीकर्ताले शेयर बजारबाट हुने दीर्घकालीन लगानीमा राम्रो प्रतिफल प्राप्त गर्नु सकून् भन्ने उद्देश्यले उक्त छुट दिएको हो । अझै प्राथमिक शेयरमा समेत उनीहरूलाई पाँच प्रतिशतको आरक्षण दिइएको छ ।
तर जुन उद्देश्यको साथ उक्त आरक्षण दिइएको छ । म्युचुअल फण्डहरुले त्यसको व्यापक दुरुपयोग गर्दै आएका छन् । आरक्षणमा पाएको शेयर दुई दिन पनि होल्ड नगरी सबै शेयर निमिट्यान्न पार्ने गरी एकै पटक बिक्री गर्दा बजारलाई समेत प्रेसर पारिरहेको छ ।
यता, एकैपटक अत्यधिक सप्लाइ दिएकै कारण दीर्घकालसम्म शेयर राख्छु भन्ने लगानीकर्ताले समेत उचित मूल्य पाउन सकिरहेका छैनन् । किनकि सूचीकृत भएकै दिन म्युचुअल फण्डले दिएको अत्यधिक सप्लाइपछि कम्पनीको मूल्य घट्दो अवस्थामा जाने गर्छ । पछिल्लो कारोबार ट्रेन्डले त्यही देखाउँछ ।
यति बेला म्युचुअल फण्डको धेरैजसो नाफा आरक्षित शेयरको बिक्रीबाट मात्रै हुने गर्छ । उनीहरूलाई आरक्षित शेयर मात्रै बन्द गरिदिने हो भने उनीहरूले आफ्नो ल्याकतमा कमै नाफा गरेको देखिन्छ । प्राथमिक शेयरको बिक्रीबाट हुने नाफा र दोस्रो बजारमा गरेको किनबेचबाट भएको नाफा मात्रै छुट्टाएर हेर्ने हो भने आरक्षित शेयरबाट हुने नाफा उल्लेखनीय देखिन्छ । जसका लागि धितोपत्र बोर्डले आफैँले पनि अध्ययन गर्न सक्छ । आरक्षित प्राथमिक शेयर बिक्रीबाटै नाफा गर्न पल्किएका म्युचुअल फण्डहरुले रणनीतिक लगानी योजनाबाट खासै नाफा आर्जन गर्न नसकिरहेको देखाउने छ । जसले म्युचुअल फण्डको ल्याकत प्रस्ट्याउने छ ।
बोर्डको दायित्व
संस्थागत लगानीकर्ताहरू रणनीतिक लगानी योजनामा परिपक्व नभएसम्म बजार परिपक्व हुन सक्दैन । संस्थागत लगानीकर्तालाई नीतिगत रूपमै बाँधेर भए पनि धितोपत्र बोर्डले शेयर बजारलाई सट्टा बजार हुन बाट जोगाउनु पर्छ । बसीबसी दुई दिनमै तीन गुणा नाफा हुने अवस्थाको अन्त्य नगरे सम्म म्युचुअल फण्डले उच्च व्यावसायिक छवि बनाउने छैनन् ।
म्युचुअल फण्डहरुलाई थप बलियो रणनीतिक योजना बनाउन प्रोत्साहित गर्न पनि उनीहरूलाई दिएको आरक्षणको शेयर कम्तीमा पनि एक वर्ष राख्नुपर्ने बाध्यात्मक व्यवस्था गर्नै पर्ने अवस्था आइसकेको छ । उनीहरूलाई आरक्षित शेयरकै भरमा मात्रै नाफा आर्जन गर्ने अवस्थालाई नै निरन्तरता दिँदै जाने हो भने त्यसले दोस्रो बजारलाई सट्टे बजार बनाउनबाट कसैले रोक्न सक्ने छैन । – मेरो लगानीबाट
Facebook Comment
Banner
मोरङमा ससुरा बुहारीमाथि दलियो कालो मोसो, ५ जना पक्राउ,एक महिला फरार
मोरङमा ससुरा बुहारीमाथि दलियो कालो मोसो, ५ जना पक्राउ,एक महिला फरार
Banner
बेंग्लुरु आईपीएलको प्लेअफमा, चेन्नेइ बाहिरियो
लिग चरणको अन्तिम खेलमा चेन्नेइ सुपर किंग्सलाई पराजित गर्दै रोयल च्यालेनजर्स बेंग्लुरु इन्डियन प्रिमियर लिग (आईपीएल) को प्लेअफमा प्रवेश गरेको छ ।
आफ्नै मैदानमा शनिबार राति भएको खेलमा बेंग्लुरुले चेन्नेइलाई २७ रनले पराजित गर्दै प्लेअफमा पुगेको हो ।
चेन्नेइ, दिल्ली र लखनउको पनि समान १४ अंक भए पनि नेटरनरेटमा तीन टिमलाई पछि पार्दै बेंग्लुरु चौथो स्थानमा रहन सफल भएको हो ।
२०१ रन बनाएर पराजित भएको भए पनि चेन्नेइ प्लेअफमा पुग्ने थियो । तर, २१९ रनको लक्ष्य पछ्याएको चेन्नेइले ७ विकेट गुमाउँदै १९१ रन मात्रै बनायो ।
चेन्नेइका रचिन्ल रवीन्द्रले ६१, रवीन्द्र जडेजाले ४२, अजिङ्क्या राहानेले ३३ र महेन्द्र सिंह धोनीले २५ रन बनाए ।
बेंग्लुरुका यश दयालले २, ग्लेन म्याक्सवेल, मोहम्मद सिराज, लोकी फर्गुसन र क्यामरन ग्रीनले एक/एक विकेट लिए ।
त्यसअघि टस हारेर पहिले ब्याटिङको निम्तो पाएको बेंग्लुरुले ५ विकेटको क्षतिमा २१८ रन बनाएको थियो । बेंग्लुरुका कप्तान फ्याफ डु प्लेसिसले ५४, विराट कोहलीले ४७, रजत पतिडरले ४१, क्यामरन ग्रीनले ३८, ग्लेन म्याक्सवेलले १६ र दिनेश कार्तिकले १४ रनको योगदान गरे ।
चेन्नइका शार्दुल ठाकुरले २, तुशार देशपाण्डे र मिचेल स्यान्टनरले एक/एक विकेट लिए ।
यसअघि आईपीएलको प्लेअफका चारवटै टोलीको टुंगो लागिसकेको छ ।
१९ अंकका साथ कोलकाता पहिलो स्थानमा छ । प्लेअफ पुगिसकेका राजस्थान रोयल्स र सनराईजर्स हैदराबाद दोस्रो र तेस्रोका लागि प्रतिस्पर्धामा छन् । यो पनि आजै टुंगो लाग्नेछ ।
आज दिउँसो पौने ४ बजे हैदराबादले पञ्जाबसँग खेल्नेछ भने राजस्थानले राति पौने ८ बजे कोलकत्तासँग खेल्नेछ ।
Banner
आज – ०६ जेठ २०८१ आइतवार को राशिफल
मेष
मेष (चु, चे, चो, ला, लि, लु, ले, लो, अ) अध्ययनअध्यापनको क्षेत्रमा प्रगतिको खबर सुन्न पाउनु हुनेछ । महिला वा मित्रबाट विशेष सहयोग मिल्ला । परिवारका सदस्यहरूसँग भेटघाट हुनेछ ।
मिथुन
मिथुन (का, कि, कु, घ, ङ, छ, के, को, हा) यात्रामा मालसामान हराउन सक्छ । कार्य सम्पादनमा समस्या आउला । साँझमा पैसा खर्च हुने योग छ । चोटपटकको भय छ सचेत रहनुहोला ।
सिंह
सिंह (मा, मि, मु, मे, मो, टा, टि, टु, टे) आज एउटै कामबाट दोहोरो लाभ मिल्नेछ बन्धुबान्धवबाट सहयोग मिल्नेछ । मनमा हर्ष, उमङ्ग र उत्साह रहला । रमाइलो यात्राको योग रहेको छ ।
तुला
तुला (रा, रि, रु, रे, रो, ता, ति, तु, ते) महत्त्वपूर्ण कार्यमा व्यवधान आइपर्ला । माया प्रेममा धोका हुन सक्छ भने एकोहोरो माया प्रेमले सताउनेछ । आर्थिक कारोबारमा विवाद पनि आउला ।
धनु
धनु (ये, यो, भा, भि, भु, धा, फा, ढा, भे) आज मनमा हर्ष, उमङ्ग र उत्साह छाउनेछ । आदर्श व्यक्तित्व सँगको सहकार्यले नयाँ अनुभव मिल्नेछ । रमणीय, सुखद् र धार्मिक यात्राको योग छ ।
कुम्भ
कुम्भ (गु, गे, गो, सा, सि, सु, से, सो, दा) आज मनमा उत्पन्न शंका तथा डरका कारण बनिसकेको काममा दुबिधा उत्पन्न हुन सक्छ । भोजभतेरमा सामेल हुँदा स्वास्थ्यको ख्याल गर्नुहोला ।
बृष
वृष (इ, उ, ए, ओ, वा, वि, वु, वे, वो) आज सन्तान तथा परिवारमा मेलमिलाप हुनेछ । जोशजाँगर बढ्नुका साथै समयले राम्रो साथ दिनेछ । आर्थिक लाभ हासिल हुन सक्ने देखिन्छ ।
कर्कट
कर्कट (हि, हु, हे, हो, डा, डि, डु, डे, डो) आज अधुरा र रोकिएको काम दोहोर्याएर गर्दा फाइदा हुन सक्नेछ । जीवनसाथीको सल्लाहमा गरिएको कार्यबाट अधिक सफलता मिल्नेछ ।
कन्या
कन्या (टो, पा, पि, पु, ष, ण, ठ, पे, पो) आज परीक्षा आदि प्रतिस्पर्धामा उत्तीर्ण हुन सकिनेछ । घर परिवारका सदस्यहरूबाट सहयोग पाइनेछ । रमणीय र सुखद यात्राको योग पनि छ ।
बृश्चिक
वृश्चिक (तो, ना, नि, नु, ने, नो, या, यि, यु) आज मन अध्यात्म र दर्शनतर्फ आकर्षित बन्नेछ । पेसा र व्यवसायबाट लाभ हुनेछ । कसैकसैका लागि सन्तान प्राप्ति र प्रसन्नता छाउनेछ ।
मकर
मकर (भो,जा,जि,जु,जे,जो,ख,खि,खु,खे,खो,गा,गि) आज सामाजिक सेवा गर्ने अवसरले मानप्रतिष्ठा बढाउनेछ । कार्य सम्पादनमा सहजता मिल्नेछ । व्यापार व्यवसायमा पनि सफलता मिल्नेछ ।
मीन
मीन (दि, दु, थ, झ, ञ, दे, दो, चा, चि) विद्या र बुद्धिको विकास हुनेछ । पारिवारिक भेटघाटमा रमाइन्छ । धनार्जनका नयाँ स्रोतहरू पत्ता लाग्नेछन् । माया प्रेममा आत्मियताको बढोत्तरी हुनेछ । राशिफल जे जस्तो भएपनि तपाईंको दिन मङ्गलमय रहोस् । – ज्यो.प. नारायणप्रसाद दुलाल
-
अर्थ5 years ago
समाचारमार्फत् आफ्नो चरित्रहत्या गरिएको भन्दै कानेपोखरीका युवा व्यवसायीले गरे पत्रकार सम्मेलन
-
Banner2 years ago
साउनदेखि कुन तहका कर्मचारीको कति तलब ?
-
खेलकुद4 years ago
रंगशालाको अवलोकन
-
मुख्य4 years ago
शेयर बजारमा झिनो अंकको गिरावट
-
अर्थ4 years ago
गोर्खा डिपाटमेन्ट स्टोर विराटचोकलाई ५० हजार जरिवाना
-
मुख्य4 years ago
सुन्दरहरैंचामा चोरले बोरामा हालेर लादैं गरेको बच्चालाई आमाले खोस्न सफल
-
मुख्य4 years ago
पुस १० गते खण्डग्रास सूर्यग्रहण लाग्ने भएकाले मोरङका संस्थागत विद्यालय बिदा
-
Banner4 years ago
गोठगाउँमा पूर्वाञ्चल विश्वविद्यालय सर्ने, गोठगाउँमा आज साँझ दीप प्रज्वलन गरिने
You must be logged in to post a comment Login